Kayseri Şeker Projesi
Kayseri, Türkiye
ÖDÜLLÜ VE FAYDALI MODELLİ PROJE ÇEVRECİ ARGE PROJESİ
TABi Enerji ve Kayseri Şeker Fabrikası 2018-19 yılları arasında yerli imkanlarla şeker sektörü ve orta ölçekli kömür yakıtlı enerji santraline örnek olacak bir çalışmayı başarı ile tamamlamıştır.
Birçok işletmede olduğu gibi enerji maliyetleri şeker fabrikalarında da üretim maliyetlerinin büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Ülkemizdeki şeker fabrikalarının çoğu 1950-60’lı yıllarda inşa edilmişlerdir. Şeker fabrikalarında proses kısımları yıllar içerisinde modernize edilerek verim ve emre-amadelikleri arttırılabilmiştir. Ancak kuruluş aşamasında çoğu kömür yakıtlı olarak tasarlanan buhar kazanları ya sadece yıllık bakımları yapılarak işletilmiş ya da yakıtı doğal gaz’a dönüştürülerek üretime devam etmişlerdir. Ülkemizdeki şeker fabrikalarının bazılarında kömürlü kazanlarda verim artırıcı, maliyet düşürücü ve çevresel iyileştirme amaçlı birtakım denemeler olsa da bu girişimler başarısız ya da kısmi ölçüde başarılı olabilmişlerdir. Bu sebepten Ülkemizdeki şeker fabrikalarından bazıları çevre mevzuatı yükümlülüklerini yerine getirememiş ve yakıt türünde değişikliğe giderek, doğal gaz kullanmak zorunda kalmışlardır.
Doğal gaz pahalı bir enerji kaynağı olmasının yansıra ülkemiz dış ticaret açığına olumsuz yönde etkisi olan bir maliyet kalemidir. Kayseri Şeker Fabrikasının üretim felsefesinin önceliği insan ve çevredir. Üretimdeki hiçbir maliyet çevre ve buna bağlı olarak insan sağlığından daha önemli ve pahalı değildir. Çevre ve insan sağlığı ana parantezinde üretim maliyetlerinin düşürülmesi ve bunu yaparken de enerjide dışa bağlı ülke ekonomisinin yükünü bir nebze azaltabilmek Kayseri Şeker Yönetim ve Mühendislerinin birinci ve öncelikli hedefleridir.
Kayseri Şeker ve TABi Enerji tarafından yapılan fizibilite çalışmalarında mevcut kömürlü kazanların doğal gaz yakıtlı kazanlara dönüştürülmesi durumunda enerji maliyetlerinin iki katına çıkacağı hesaplanmıştır. TABi Enerji tarafından yapılan ön fizibilite çalışmalarında kömürlü kazanda CFD (Computational Fluid Dynamics) destekli tasarımsal modifikasyonlar yapılarak emisyonlarının doğal gazlı kazan emisyon seviyelerine düşürülebileceği öngörülmüştür. 2018 yılı sonunda başlayan çalışmalar 2019 yılı kampanya dönemi öncesi uygulanarak 2019 yılı kampanya döneminde uzun bir süre test edilmiştir.
Saha testleri ve teorik çalışmalar Kayseri Şeker Ar-Ge birimi, TABi Enerji ve Kayseri Şeker işletme teknik ekibi tarafından son derece senkronize ve uyumlu bir şekilde gerçekleştirilmiştir.
Kömürlü kazanda yapılan tasarımsal modifikasyonlar sonrası Çevre il müdürlüğü tarafından zorunlu olan KGS-2 testleri TÜBİTAK MAM tarafından yapılmıştır. Kömürlü kazan bacasında 3 gün boyunca sürekli olarak gerçekleştirilen bu testlerde üst sınır limiti 200 mg/Nm3 olan CO emisyonları ortalama olarak 20 mg/Nm3 olarak ölçülmüştür ki, ölçülen CO değeri birçok doğal gazlı kazan bacalarında oluşabilecek CO değerinden daha düşüktür.
Kayseri Şeker Fabrikası, TABi Enerji firmasından Doç. Dr. Harun BİLİRGEN ile birlikte kömürlü kazanların yanı sıra bünyesinde bulunan doğalgazlı kazanlarda da yanma optimizasyonu yapmıştır. Proje uygulaması sonrasında yapılan ölçümlerde kömürlü kazan termik verimlerinde yüzde 10 doğal gaz kazan verimlerinde ise yüzde 2,5 oranında artışlar sağlanmıştır. Bu sayede hem çevreye çok duyarlı enerji üretimi yapılmakta hem de enerji maliyetlerinde yıllık bazda milyonlarca liralık tasarruf sağlanmaktadır.
Kayseri Şeker Fabrikasının öncülük ettiği bu çalışma göstermiştir ki, Şeker sektöründe bulunan eski tip kömürlü kazan tasarımları iyileştirilerek bu fabrikalar çevre mevzuatındaki yükümlülüklerini rahatlıkla yerine getirebilir ve aynı zamanda da enerji üretiminde kapasite ve verim artışı sağlayabilirler.
Merkezinde insan ve çevre olan Kayseri Şeker Fabrikası ve TABi Enerji tarafından yürütülen bu Ar-GE projesi ülkemize bir know-how kazanımı olarak fayda sağlamıştır. Proje ekibi yerli yakıttan temiz enerji üretim teknolojilerinin geliştirilerek Ülkemizin enerjide dışa bağımlılığının azaltılması amaçlı çalışmalarına devam etmektedirler.
Proje Süresi
Projenin İmzalanması
Saha Çalışmalarına Başlama
Projenin Tamamlanması
Performans Testleri
Projenin Teslim Edilmesi
